![]() |
Co wyróżnia przedsiębiorcę? |
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego z 2013 roku w Polsce jest około 1, 67 mln aktywnych
przedsiębiorców. Na przestrzeni lat ich liczba wzrasta. W roku 1997 własną
działalność gospodarczą prowadziło 1,58 mln osób.
Z czego aż 99,8% podmiotów
stanowią mikro i średnie przedsiębiorstwa. Z drugiej jednakże strony dane
Eurobarometru pokazują, że w Polsce nadal odnotowuje się wysoki wskaźnik
ogłaszanych porażek biznesowych. Nasz kraj zajmuje pod tym względem drugie
miejsce - tuż po Hiszpanii. Obecnie otwierając własną działalność gospodarczą
mamy możliwość skorzystać z dofinansowania na rozwój własnego biznesu lub
pozyskać środki na tzw. „start”. Niektóre z tych programów promują Powiatowe
Urzędy Pracy, gdyż jednym
z kryteriów otrzymania wsparcia finansowego jest
posiadanie statusu osoby bezrobotnej. Samozatrudnienie staje się, więc metodą
na obniżenie wskaźnika bezrobocia-, jeśli nie możesz znaleźć pracy na etacie,
spróbuj otworzyć własny biznes. Na co dzień słyszymy, że Polacy są niezwykle
przedsiębiorczym narodem. Program telewizyjny produkcji TVN- „Polak potrafi”
wydaje się tą hipotezę potwierdzać. Kiedy zaś wejdziemy na stronę mamstartup.pl
uświadomimy sobie, jak wiele kreatywnych pomysłów drzemie w umysłach polskich
przedsiębiorców. Czytając o takich przedsięwzięciach biznesowych jak:
Audioteka, IVONA czy Shoplo zaczynamy zdawać sobie sprawę, że podstawą sukcesu
jest innowacyjny produkt. Gdybyśmy byli „świeżo” po lekturze biografii - Stev Jobs dodalibyśmy jeszcze wizję, jako fundament powodzenia w biznesie. Zaś
książka Richarda Bransona „Zaryzykuj- zrób to!” przekonuje nas, że nie ma
biznesu bez ryzyka. Należy, zatem urzeczywistniać swoje pomysły.
Co wyróżnia przedsiębiorców,
którzy z powodzeniem rozwijają swoje firmy? Czy możemy mówić o pewnych
predyspozycjach osobowościowych?
Obecnie znaczna część badań
nad cechami osobowości wykorzystuje model pięcioczynnikowy tzw. Wielką
Piątkę, który zakłada, że struktura osobowości człowieka dorosłego jest stała i
raczej niezależna od wpływów kultury. Costa i McCrae opisują osobowość za
pomocą 5 wymiarów:
- Neurotyczność- wskazuje na poziom odczuwanych emocji negatywnych,
- Ekstrawersja- określa aktywność, zapotrzebowanie na poszukiwanie stymulacji oraz dążenie do zwierania kontaktów towarzyskich, wiąże się z odczuwaniem emocji pozytywnych,
- Otwartość na doświadczenia, czyli otwartość na nowość,
- Ugodowość- określa skłonność do współpracy,
- Sumienność- cecha określająca potrzebę osiągnięć oraz konsekwencję w realizacji celów.
Zhao i współpracownicy
przeprowadzili metaanalizę badań dotyczących osobowościowych uwarunkowań
przedsiębiorczości. Badacze skupili się na porównaniu dwóch grup-
przedsiębiorców i menadżerów. Łącznie przeanalizowali 23 badania, które
wyszukano za pomocą elektronicznej bazy artykułów naukowych. Badacze wyselekcjonowali
tylko te, które spełniały ich kryteria. Niewiele z tych badań uwzględniało
wymiary Wielkiej Piątki, dlatego zdecydowano się na zastosowanie procedury
polegającej na zaklasyfikowaniu cech osobowości (wykorzystanych w badaniach) do
wymiarów opisywanych w modelu Costy
i McCrae za pomocą sędziów kompetentnych. Wyniki metaanalizy okazały się być zgodne
z przewidywaniami zespołu i ujawniły kilka różnic. Przedsiębiorcy są mniej neurotyczni niż menadżerowie, bardziej otwarci na doświadczenia, mniej ugodowi oraz uzyskują wyższy wskaźnik w skali sumienności. Największą różnicę zaobserwowano właśnie
w ostatniej skali- sumienność, zaś ekstrawersja jest czynnikiem, w którym nie odnotowano żadnych różnic. W artykule „Przegląd metaanaliz dotyczących związku cech osobowości
i przedsiębiorczości. W stronę modelu badań” jego autorzy (dr Kurczak, dr Kaczmarek- Kurczak) podkreślają, że cechy osobowości w modelu Wielkiej Piątki są ważnym, ale wciąż słabym predyktorem zamiaru bycia przedsiębiorcą. Na wyniki wpływa również moment,
w którym przeprowadza się badanie (aktualna sytuacja, w której znajduje się przedsiębiorca).
i McCrae za pomocą sędziów kompetentnych. Wyniki metaanalizy okazały się być zgodne
z przewidywaniami zespołu i ujawniły kilka różnic. Przedsiębiorcy są mniej neurotyczni niż menadżerowie, bardziej otwarci na doświadczenia, mniej ugodowi oraz uzyskują wyższy wskaźnik w skali sumienności. Największą różnicę zaobserwowano właśnie
w ostatniej skali- sumienność, zaś ekstrawersja jest czynnikiem, w którym nie odnotowano żadnych różnic. W artykule „Przegląd metaanaliz dotyczących związku cech osobowości
i przedsiębiorczości. W stronę modelu badań” jego autorzy (dr Kurczak, dr Kaczmarek- Kurczak) podkreślają, że cechy osobowości w modelu Wielkiej Piątki są ważnym, ale wciąż słabym predyktorem zamiaru bycia przedsiębiorcą. Na wyniki wpływa również moment,
w którym przeprowadza się badanie (aktualna sytuacja, w której znajduje się przedsiębiorca).
W innych badaniach analizowano takie zmienne jak: motywację osiągnięć oraz umiejscowienie poczucia kontroli. Pierwsza z tych cech jest definiowana, jako tendencja jednostki do systematycznego usprawniania własnych działań oraz dążenie do doskonałości, zaś druga cecha- poczucie umiejscowienia kontroli zakłada, że człowiek różni się sposobem interpretacji zdarzeń. W przypadku odnoszenia sukcesów lub ponoszenia porażek każda osoba w inny sposób tłumaczy ich przyczyny. W obu tych obszarach dostrzeżono różnicę. Przedsiębiorcy cechują się zarówno wysokim poziomem motywacji osiągnięć oraz mają większą skłonność do przypisywania sobie sprawstwa.
Prowadzenie własnego biznesu
wiąże się także z pewnym ryzykiem. Dlatego wiele osób postrzega przedsiębiorców,
jako bardziej skłonnych do ryzykowania. Czy rzeczywiście badania potwierdzają
takie założenie? W artykule „Przedsiębiorczość i ryzykowanie” Macko i Tyszka
przytaczają badania Brockhausa, w których wzięły udział trzy grupy- właściciele
firm oraz grupa menadżerów, (zaraz po awansie oraz niedawno zatrudnieni).
Do określenia poziomu ryzyka zastosowano kwestionariusz Kogana- Walacha, który składa się z 12 opisanych sytuacji. Uzyskane wyniki nie ujawniły żadnych różnic w obu grupach. Dlaczego tak jest? Być może przedsiębiorcy nie mają takiej skłonności. Autorzy artykułu zadali sobie pytanie:, O jakim ryzyku mówimy? Zdaniem badaczy każdy z nas przejawia różny stosunek wobec ryzyka i w inny sposób może go ujawniać. Jeśli ktoś ryzykuje
w jednej sferze np. inwestując na giełdzie, nie koniecznie musi wykazać taką skłonnością
w innym obszarze.
Do określenia poziomu ryzyka zastosowano kwestionariusz Kogana- Walacha, który składa się z 12 opisanych sytuacji. Uzyskane wyniki nie ujawniły żadnych różnic w obu grupach. Dlaczego tak jest? Być może przedsiębiorcy nie mają takiej skłonności. Autorzy artykułu zadali sobie pytanie:, O jakim ryzyku mówimy? Zdaniem badaczy każdy z nas przejawia różny stosunek wobec ryzyka i w inny sposób może go ujawniać. Jeśli ktoś ryzykuje
w jednej sferze np. inwestując na giełdzie, nie koniecznie musi wykazać taką skłonnością
w innym obszarze.
Interesujące badania
przeprowadziły studentki- Małgorzata Królikowska i Aleksandra Szymańska pod
kierunkiem prof. T. Tyszki. Do udziału w
nich zaproszono przedsiębiorców z Opoczna oraz studentów z różnych uczelni.
Badani mieli się zapoznać z opisem trzech planowanych inwestycji- sklepu, baru
i kwiaciarni, następnie ich zadaniem było ocenić: czy dany biznes ma szanse na
przetrwanie oraz na ile jego powodzenie jest zależne od starań samego
przedsiębiorcy (wysiłku, który włoży w jego rozwój, zdolności). Wyniki
pokazały, że te dwa aspekty- są ze sobą wysoko skorelowane. Oceny szans
powodzenia danego biznesu były wyższe w grupie przedsiębiorców niż wśród
studentów. Co pokazuje, że właściciele firm postrzegają poszczególne inwestycje,
jako mniej ryzykowne, w porównaniu do osób, które nie prowadzą własnego
biznesu. Ponadto przedsiębiorcy w większym stopniu niż nie- przedsiębiorcy
uważają, że sukces w biznesie w dużej mierze jest zależny od wysiłku oraz
zdolności właściciela firmy.
Podsumowanie
Wysoki wskaźnik niepowodzeń
biznesowych w Polsce skłania do refleksji. Zastanawiamy się, jakie cechy osobowości posiadają przedsiębiorcy, którzy odnoszą sukcesy
w sferze biznesowej? Zadajemy sobie pytanie - czy każdy ma szansę stworzyć dochodowe przedsięwzięcie i co powinno stanowić jego fundament? Czytając biografię znanych osób ze świata biznesu, możemy spotkać się z różnym podejściem do zarządzania własną firmą. Mimo, iż naukowcy starają się szeroko patrzeć na przedsiębiorczość analizując czynniki osobowościowe, demograficzne, środowiskowe, a nawet genetyczne. Należy pamiętać, że nie ma jednego, idealnego wzorca, ani zamkniętego zbioru cech, który może zagwarantować powodzenie w biznesie. Rafał Brzoska, prezes grupy Integer, tak mówi
o rozwijaniu biznesu: "W moim przekonaniu odpowiedzią jest - bądź cierpliwy, uczciwy, sumienny, bardzo ambitny i...- to jest recepta, w której zawsze zabraknie jakiegoś składnika. Jest on już właściwy danej osobie. Uważam, że każdy z nas jest indywidualnością i każdy może opierając się na własnej intuicji opracować własną strategię biznesową."
Co pokazały dotychczasowe badania?
w sferze biznesowej? Zadajemy sobie pytanie - czy każdy ma szansę stworzyć dochodowe przedsięwzięcie i co powinno stanowić jego fundament? Czytając biografię znanych osób ze świata biznesu, możemy spotkać się z różnym podejściem do zarządzania własną firmą. Mimo, iż naukowcy starają się szeroko patrzeć na przedsiębiorczość analizując czynniki osobowościowe, demograficzne, środowiskowe, a nawet genetyczne. Należy pamiętać, że nie ma jednego, idealnego wzorca, ani zamkniętego zbioru cech, który może zagwarantować powodzenie w biznesie. Rafał Brzoska, prezes grupy Integer, tak mówi
o rozwijaniu biznesu: "W moim przekonaniu odpowiedzią jest - bądź cierpliwy, uczciwy, sumienny, bardzo ambitny i...- to jest recepta, w której zawsze zabraknie jakiegoś składnika. Jest on już właściwy danej osobie. Uważam, że każdy z nas jest indywidualnością i każdy może opierając się na własnej intuicji opracować własną strategię biznesową."
Co pokazały dotychczasowe badania?
- Przedsiębiorcy są mniej ugodowi, bardziej otwarci na doświadczenie, sumienni oraz mniej neurotyczni w porównaniu do menadżerów.
- Cechują się wysokim poziomem motywacji osiągnięć oraz częściej niż inni postrzegają, że wiele spraw zależy od nich samych.
- Właściciele firm nie są skrajnymi ryzykantami. Badacze twierdzą, że wybierają raczej umiarkowany stopień ryzyka. Nie są również w stanie podejmować każdego rodzaju ryzyka. Przede wszystkim nie wybierają takich sytuacji ryzykownych, gdzie wynik zależy wyłącznie od losu.
Bibliografia:
- Branson, R. (2006). Zaryzykuj- zrób to! Lekcja życia. Wydawnictwo Natalis.
- Działalność przedsiębiorstw niefinansowych w 2013 r., Główny Urząd Statystyczny (2014), Departament Przedsiębiorstw, Warszawa.
- Isaacson, W. (2011). Stev Jobs, Wydawnictwo Insignis Media.
- Kaczmarek, M., Kaczmarek - Kurczak, P. (2012). Przegląd metaanaliz dotyczących związku cech osobowości i przedsiębiorczości. W stronę modelu badań. Management and Business Administration. Central Europe, 1 (12), 53- 57.
- Kowalewska, A. (2011). II Szansa dla przedsiębiorców. Raport z badań, Warszawa: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości.
- Łapiński, J. (2011). Stan sektora małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce. Raport o stanie sektora małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce, Warszawa: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości.
- Oksanowicz, P. (2015). Jutro w Nowym Jorku, Polskie Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
- Tyszka, T., Macko, A. (2005). Przedsiębiorczość i ryzykowanie.Decyzje,4 (12), 30- 47
- Zaleśkiewicz, T. (2004). Przedsiębiorczość i podejmowanie ryzyka (s. 308- 313), w: Tyszka, T., Psychologia ekonomiczna, Sopot: GWP.
Ten komentarz został usunięty przez autora.
OdpowiedzUsuńMoim zdaniem nasza historia zamiast nauczyc nas ryzykowac bo przeciez tak wiele ryzykowalismy i tak wiele osiagnelismy. Niestety zbudowala w pewnym sensie strach przed kolejna porazka i to niestety przeklada sie na wstrzemiezliwosc przed ryzykiem. A tak jak piszesz i tak jak Brandson czy inni ludzie ktorzy ten sukces odniesli wszystko wiaze sie z ryzykiem. I raz sie uda a raz nie. Trzeba wstac otrzepac sie i probowac dalej. Pieknego dnia, Daria xxx
OdpowiedzUsuńCześć Daria,
OdpowiedzUsuńdzięki za komentarz. Oczywiście masz racje. Czytając biografie znanych przedsiębiorców chociażby- możemy dostrzec zespół podobnych cech, które ujawniają się zazwyczaj bardzo wcześnie. Pozdrowienia