Kochamy
oglądać filmy. Powodów tego jest wiele- lubimy wraz z bohaterami
przeżywać emocje im towarzyszące oraz być obserwatorami zdarzeń
rozgrywających się na dużym ekranie. Film przenosi nas w świat
narracji, w którym główny bohater przeżywa swoje wzloty i upadki,
a odbiorca może zidentyfikować się z jego doświadczeniami. Każdy
film to odrębna opowieść. Dlatego kino fascynuje
również psychologów, a związek tych dwóch dziedzin ma swoją
długą historię, która stała się bodźcem do organizacji
licznych wydarzeń naukowych na ten temat. Uniwersytet SWPS w
Katowicach jest gospodarzem Ogólnopolskiej Konferencji
Naukowej „Filmowe Psychotropy”, natomiast Koło Nauk
Psychologicznych PRAGMA UJ jest pomysłodawcą Przeglądu
Filmów Psychologicznych „Wgląd". Uniwersytet
Pedagogiczny w Krakowie z kolei organizuje konferencję pn. „Kino,
film i psychologia". W ostatnim czasie powstały również
liczne portale nawiązujące do powyższej tematyki, a do
najciekawszych należą: kinoterapia.pl oraz filmoterapia.pl.
Pojawiły się także publikacje na ten temat. Jedną z nich
jest „Filmowy leksykon psychologii” autorstwa Jolanty
Pisarek i Pawła Fortuny. Autorzy książki prowadzą
również stronę psinemaedu.pl,
która pełni funkcję katalogu, grupującego filmy według tematyki
psychologicznej, którą prezentują. Powyższy projekt był
inspiracją do jej powstania. Książka jest przede wszystkim
przyjemną formą studiowania psychologii, gdyż za pomocą filmu
(odwołanie aż do 650 przykładów z kinematografii) objaśnia aż
111 terminów psychologicznych. Publikacja dodatkowo zawiera artykuły
dotyczące: związku kina i psychologii, wykorzystania kinematografii
w coachingu i szkoleniach oraz perswazji.
Kino, a psychologia. Zastosowania kinematografii w psychologii.
Autorzy
książki podkreślają, że związek kina i psychologii sięga
początków XX wieku i jest ściśle związany z postacią
niemieckiego psychologa Hugo Münsterberga. Dostrzegł on punkty
wspólne tych dwóch obszarów i przyczynił się do tego, że film
na dobre zagościł w psychologii, służąc obecnie specjalistom
jako metoda trafnie obrazująca konkretne zjawiska psychologiczne.
Autorzy książki wskazują na praktyczne zastosowanie kinematografii
w pracy coacha oraz trenera prowadzącego warsztaty z grupą,
podkreślają również jej walory terapeutyczne. Historie opowiadane
w filmie silnie angażują wyobraźnię widza, są atrakcyjną formą
przekazu, sprawiają, że świat emocji oraz odczuć bohatera stapia
się ze światem odbiorcy. Dlatego film może silnie wpływać na
postawy odbiorcy, kształtować je i zmieniać. Możliwości
zastosowania tej metody w pracy jest wiele np. poprzez wykorzystanie
studium przypadku. Jednakże, aby ten wariant był efektywny, należy
zaprezentować osobom uczącym się szczegółową instrukcję,
opisującą cel ćwiczenia, a następnie przedstawić poszczególne
sceny z filmu.
Przykładowe inspiracje.
Podczas
lektury tej książki spotkamy się z opisem takich pojęć
psychologicznych jak: manipulacja, innowacyjność, motywacja
osiągnięć, przywództwo, porażka, kłamstwo, inteligencja oraz
wiele innych.
Aby zrozumieć, czym jest kłamstwo, autorzy zachęcają nas do obejrzenia filmu „Było sobie kłamstwo”, w którym główni bohaterowie każdego dnia mówią innym wyłącznie prawdę. W psychologii czołowym badaczem rozpoznawania kłamstwa jest Paul Ekman. Analizując nagrania osób badanych, zauważył, że źródłem zniekształceń są mikroekspresje pojawiające się na twarzy.
Aby zrozumieć, czym jest kłamstwo, autorzy zachęcają nas do obejrzenia filmu „Było sobie kłamstwo”, w którym główni bohaterowie każdego dnia mówią innym wyłącznie prawdę. W psychologii czołowym badaczem rozpoznawania kłamstwa jest Paul Ekman. Analizując nagrania osób badanych, zauważył, że źródłem zniekształceń są mikroekspresje pojawiające się na twarzy.
Obraz skutecznego przywództwa wg autorów przedstawia film „Patton”, dzięki któremu poznajemy postawę i styl zarządzania wybitnego amerykańskiego generała z czasów II wojny światowej- George'a S. Pattona. Charyzmą oraz odpowiednim podejściem do zespołu potrafił zmobilizować swoją drużynę do działania. W psychologii wyróżniamy przywództwo transformacyjne i transakcyjne. W pierwszym z nich lider potrafi inspirować zespół, motywuje jego członków do rozwoju. Jeśli jest taka potrzeba, wchodzi w rolę coacha, służąc wsparciem swoim pracownikom. Ma silne poczucie misji oraz wartości, którymi się kieruje się w pracy. W drugim typie przywództwa lider jest głównie osobą, która monitoruje działanie członków zespołu, stawia wymagania oraz nagradza grupę adekwatnie do efektów. Kluczowe jest to, aby łączyć te dwa podejścia w zarządzaniu ludźmi.
W celu właściwego zrozumienia natury motywacji osiągnięć, autorzy odwołują się do filmu „Bogowie". Wybitna postać legendarnego kardiochirurga- Zbigniewa Religi jest przykładem wizjonera, który konsekwentnie dążył do osiągnięć zgodnych z zamierzeniami, pomimo licznych porażek. Pozytywną komponentą motywacji osiągnięć jest nadzieja na sukces, jej przeciwieństwem natomiast jest lęk przed porażką.
W książce „Filmowy leksykon psychologii” podobnych inspiracji znajdziesz o wiele więcej- dlatego rozsiać się wygodnie w fotelu i rozpocznij czytanie lektury od tych pojęć, które najbardziej Cię interesują. Oczywiście musi temu również towarzyszyć projekcja wskazanych przez autorów filmów.
Więcej
znajdziesz w:
Pisarek,
J., Fortuna, P. (2017) Filmowy leksykon psychologii,
Lublin: Wydawnictwo Słowa i Myśli.
Komentarze
Publikowanie komentarza